بررسی شیوع تنبلی چشم در ۲۰۰۰ دانش آموز سال اول دبستان در دبستان های سطح شهرکرد، بهار و تابستان ۱۳۷۵

آمبلیوپی به معنی یک کاهش در حداکثر حدت بینایی بدون وجود یک عیب ارگانیک است و بدلیل تجربیات غیر طبیعی بینایی در سنین اولیه پس از تولد ایجاد می شود. آمبلیوپی یکی از بیماری های قابل پیشگیری بینایی است که اگر در اوایل کودکی تشخیص داده شود قابل بهبودی است وگرنه می تواند تا حد کوری قانونی پیش برود (بهترین بینایی کمتر از 1/10 چشم ها را کوری قانونی می نامند). در طی این مطالعه 2000 کودک سال اول دبستان بوسیله نمودار اسنلن مورد غربالگری قرار گرفتند. آنهایی که با بهترین اصلاح بینایی، بدون نقص قابل تشخیص دیگر، دارای حدت بینایی کمتر از 7/10 بوده اند، به عنوان آمبلیوپ درنظر گرفته شده و از نظر شیوع جنسی و اتیولوژی مورد بررسی قرار گرفتند. از 51 مورد آمبلیوپ یافت شده در این مطالعه (2.55%)، 27 نفر دختر (52.9%) و 24 نفر آنها (47.1%) پسر بودند. شایعترین علت ایجاد آمبلیوپی در افراد مورد مطالعه آنیزومتروپیا (اختلاف عیب انکساری بین دو چشم) بوده است. عیوب انکساری در 72.5% موارد عامل ایجاد آمبلیوپی بوده است که در 58.7% موارد آنیزومتروپیا و در 13.8% موارد های ایزوآمتروپیا (وجود عیب انکساری بالاتر از 3 دیوپتر در دو چشم) و بالاخره در 21.6% موارد نیز استرابیسم علت آمبلیوپی بوده است. شایعترین نوع عیوب انکساری منجر به آمبلیوپی در پسران دوربینی بوده (20.8%) درحالی که در دختران در 37% موارد نزدیک بینی به عنوان عیب انکساری مطرح بوده است. در میان علل، استرابیسم ازوتروپی (et) شایعترین علت آمبلیوپی بوده است (9.9%) که در پسران 12.5% (3 مورد آمبلیوپی) و در دختران 14.8% (4 مورد آمبلیوپی) مشاهده شده است. نتایج بررسی در زمینه چشم درگیر بیانگر آنست که چشم چپ در 51% موارد دچار آمبلیوپی بوده به نحوی که 51.6% موارد آمبلیوپی دختران و 50% آمبلیوپی پسران در چشم چپ مشاهده شده است در 15.7% موارد نیز آمبلیوپی به صورت دوطرفه بوده که شایعترین علت این نوع از آمبلیوپی نیز آنیزومتروپیا بوده است. نتایج بررسی حکایت از آن دارد که در پسران 66.7% و در دختران 40%، آمبلیوپی دوطرفه و به دلیل آنیزومتروپیا بوده است. 68.6% از موارد مبتلا، آمبلیوپی نوع شدید (<5/10) داشته اند که 54.3% از آنها را دختران و 45.7% را پسران تشکیل می داده اند در این زمینه نیز آنیزومتروپیا شایعترین علت بوده است بطوریکه 57.9% آمبلیوپی شدید دختران و 56.3% آمبلیوپی شدید پسران ناشی از آنیزومتروپیا بوده است.